اولین بحران دولت بعدی در حوزه اقتصاد چیست؟

رویداد۲۴ نوشت: با درگذشت رئیس جمهور، یکی از نگرانی‌هایی که جامعه را تهدید می‌کرد، مسأله اقتصاد بود. همه نگران افزایش قیمت‌های شدید بودند، اما باقیمانده دولت رئیسی تلاش کرد که شرایط را عادی جلوه دهد. با این ایده که حداقل تا پس از انتخابات، تنش اقتصادی خاصی رخ ندهد. در این بخش خصوصی نگاه دیگری دارد. رئیس اتاق مشترک ایران و چین معتقد است که دولت هرچقدر کمتر فرصت دخالت در بخش خصوصی را داشته باشد، تجار راحت‌تر عمل می‌کنند.

به جهت بررسی شرایط اقتصادی پس از انتخابات گفتگو کردیم با مجیدرضا حریری، رئیس اتاق مشترک ایران و چین و فعال اقتصادی، که در ادامه مشروح آن را می‌خوانیم:

طی روز‌های پس از درگذشت رئیس جمهور، شرایط اقتصادی نوسان خاصی را تجربه نکرده است. برخی معتقدند که دولت در تلاش است تا اتفاق اقتصادی خاصی رخ ندهد، که انتخابات هم تحت تأثیر آن قرار نگیرد. به نظر شما آنچه امروز از اقتصاد مشاهده می‌کنیم، آرامش قبل از طوفان است؟

ما معتقدیم که هرچقدر کمتر در حوزه‌ی اقتصاد بخشنامه توزیع کنند، به نفع اقتصاد است. سیاست‌گذاری‌های کلی اقتصادی ما هم در عرض یک هفته و یک ماه تغییر نمی‌کند. من اتفاق خاصی را در پیش رو نمی‌بینیم. البته وزرای فعلی احساس می‌کنند دولت بعدی متعلق به آن‌ها نیست و شاید بی‌انگیزه کار کنند. اما بخش خصوصی به فال نیک می‌گیرد که سیاست‌مداران کاری به اقتصاد نداشته باشند. دولتی که روی کار می‌آید، تا درگیر جا افتادن است و باز هم فرصتی برای دخالت در بخش خصوصی ندارد.

دولت بعدی در نخستین مواجهه‌ی خود با اقتصاد، با کدام بحران‌ها رو به رو خواهد شد؟

بزرگترین بحران اقتصادی کشور ما، در حوزهٔ تجارت خارجی است. اثر تحریم‌ها در این حوزه بحران اساسی است؛ اما گام بعدی رانت و فساد است. هرکسی از الان می‌خواهد سکان ریاست جمهوری را به دست بگیرد، باید برنامه‌ای برای این موضوعات داشته باشد. دولت بعدی باید فکر کرده باشد که اثر تحریم را چگونه به صفر برسانند. دولت بعدی باید برنامه مشخصی برای مقابله با رانت داشته باشد.

دولت بعدی با بودجه‌ای مواجه خواهد شد که نقشی در آن نداشته است. آیا کسری بودجه سال آخر دولت رئیسی، دولت بعدی را دچار مشکل می‌کند؟

ساز و کار دولت در کشور ما، طی سال‌های بعد از جنگ، به بودجه پایبند نبوده‌اند. عملاً دیده‌ایم که در پایان هر سال و یا هر برنامه، تمام طرح‌ها اجرا نشده است. کسری بودجه یک عادت دیرینه برای دولت است. دولت جدید با اتفاق عجیبی مواجه نمی‌شود. چشم‌اندازی هم وجود ندارد که دولت جدید، راه قبلی را طی نکند.

بخش خصوصی در حال حاضر، تا چه حد چشم انتظار انتخاب رئیس‌جمهور جدید است؟ آیا بخش خصوصی کند شده و یا بی‌توجه به این شرایط ادامه می‌دهد.

بخش خصوصی تأثیرگذار در اقتصاد ایران وجود ندارد. من معتقدم که بیش از ۷۰درصد فعالیت اقتصادی در کشور ما دولتی است. شما اگر این نقش را ۵۰-۵۰ هم بکنید اثری ندارد. زیرا نقش بخش خصوصی در سیاست‌گذاری اقتصادی صفر است. بخش خصوصی اصلاً در روند بلندمدت مؤثر نیست که بخواهد نگران انتخابات ریاست جمهوری باشد.