کمبود ارز، تایر را گران کرد

برخی نوسانات قیمت بازار خودرو و لوازم آن فقط منتهی به خود خودرو نمی‌شود و چند وقتی است که بازار قیمت لاستیک خودرو هم دچار التهاباتی شده است که مهمترین دلیل آن ظاهرا کاهش تولید به دلیل کمبود ارز عنوان شده است.

به گزارش اقتصاد پرس؛۶ ماه از وعده وزارت صمت برای ساماندهی بازار لاستیک می‌گذرد اما صف‌های طولانی برای دریافت تایر خودرو با قیمت مصوب هر روز طولانی‌تر می‌شود. متقاضیان برای دریافت لاستیک در سایت‌های مرتبط ثبت‌نام هم می‌کنند اما گفته می‌شود که گاهی امکان خرید لاستیک برایشان فراهم نمی‌شود.

علت افزایش قیمت لاستیک خودرو

البته انجمن تولیدکنندگان تایر خودرو علت این موضوع را کاهش تولید لاستیک به دلیل مشکلات ارزی عنوان کرده است و گفته شده گرچه تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی درحال انجام است اما مشکل فعلی انتقال حواله‌های ارزی به ذی‌نفعان خارجی است و این اقدام هنوز انجام نشده است.

در کنار مشکلات به وجود آمده در بخش دریافت ارز تولیدکنندگان تخلفاتی هم صورت می‌گیرد و گاهی عرضه خارج از شبکه تایر نیز رخ می‌دهد و گاهی هم فروشندگان لاستیک‌ها را در انبارهای خود نگه می‌دارند و آن را به بازار عرضه نمی‌کنند. در حال حاضر فضای بازار تایر به سمتی رفته که تایر سهمیه‌ای با کاهش عرضه مواجه شده و شاید بتوان گفت عملا وجود ندارد و قیمت‌های بازار هم حداقل ۳ برابر قیمت‌های کارخانه‌ای شده است.

بررسی‌ها از قیمت برخی از انواع تایر در بازار نیز نشان می‌دهد از فروردین‌ماه ۱۴۰۱ تا امروز قیمت تایر در بازار به‌طور میانگین رشد ۱۵۵ درصدی داشته است. این در حالی است که نرخ ارز، ‌تقریبا ۶ ماه است که در یک کانال ثابت ایستاده و معمولا‌ نوسان شدید و حتی متوسطی هم نداشته است. این‌بار بهانه چیست که بازار تایر را این چنین آشفته کرده که قیمت یک جفت لاستیک ایرانی معمولی تا سطح ۴ میلیون تومان هم رسیده است؟ چرا در شرایطی که فضای بازار تایر به سمت دلالی و واسطه‌گری حرکت کرده، امکان عرضه مستقیم کارخانه‌ها نیز گرفته شده و حتی شائبه کمبود مصنوعی تایر در بازار نیز شکل گرفته است.

کمبود ارز، تایر را گران کرد

مصطفی تنها، سخنگوی انجمن تولیدکنندگان تایر در خصوص گران شدن قیمت تایر در بازار می‌گوید: اینکه گفته می‌شود افت تولید کارخانجات و عرضه محدود به بازار باعث گران شدن این کالا شده را رد نمی‌کنم اما عامل اصلی این اتفاق شده عدم دریافت به موقع ارز از سوی فروشندگان مواد اولیه لاستیک بوده است که همین تاخیر در پرداخت ارز هم باعث کاهش تولید لاستیک در دو ماهه گذشته شد.

به گفته تنها، هرچند این اتفاق موجب افت مواد اولیه در کارخانجات تولید لاستیک و در نتیجه تاخیر در عرضه این کالا شد اما نوسانات قیمتی در بازار و گرانی‌ها به دلیل ۳ تا ۵ درصد افت تولید نبود، این میزان کاهش تولید در دو ماهه گذشته تاثیر چندانی نداشت و باید گفت تنها افزایش تولید ابتدای سال را خنثی کرد.

یکی دیگر از مواردی که منجر به گرانی در بخش لاستیک شد، تغییر مبنای ارز پتروشیمی‌ها بود که تا ۳۵ درصد رشد پیدا کرد. هرزمان که نرخ ارز برای مواد اولیه تغییر می‌کند روی کالای نهایی هم اثرگذار است. البته هنوز هیچ افزایش قیمتی برای لاستیک در سال جاری اعلام نشده و هرگونه افزایش قیمت لاستیک هم غیرقانونی است.

قیمت لاستیک سواری چقدر است؟

تنها اضافه می‌کند: قیمت یک حلقه لاستیک سواری در کارخانه حدود یک میلیون و نیم است و با ۱۲ درصد سود فروشنده و ۳ درصد سود بنکدار باز هم قیمت آن دو برابر نمی‌شود و ما کماکان با قیمتی که در اسفند ماه ۱۴۰۱ تعیین شده نرخ‌گذاری می‌کنیم، اما در نهایت قیمت این کالا هم با توجه به تورم ۴۵ درصدی که اعلام می‌شود به‌روزرسانی خواهد شد. متاسفانه تا زمانی هم که این تورم در اقتصاد وجود دارد هیچ تولیدکننده‌ای قادر به ثابت نگه داشتن قیمت کالاهای خود نخواهد بود. قیمت‌ها بر اساس روند تورمی پیش می‌روند و مبتنی بر اراده تولیدکنندگان نیست.

اما چرا قیمت لاستیک از کارخانه تا بازار با افزایش بالایی روبرو می‌شود؟ این مقام صنفی حوزه تایر می‌گوید: به دلیل واسطه‌گری و دلالی در این بازار است که همین مساله را در بازار خودرو، بازار رنگ ساختمانی یا بازار کاشی و سرامیک یا سایر کالاها هم می‌توان مشاهده کرد و هیچ‌وقت این کالاها را نمی‌توان با قیمت کارخانه‌ای تهیه کرد و تمامی کالاهایی که قیمت شناور دارند مانند مواد اولیه لاستیک هر روز با نوسان قیمتی همراه هستند مانند اکسید روی یا سایر مواد اولیه‌ای که هر زمان برای خرید مراجعه می‌کنیم با تغییر قیمت روبرو می‌شویم و هیچ زمانی با قیمتی که دفعه قبل خرید داشته‌ایم نمی‌توانیم خرید کنیم.

این مقام مسئول می‌افزاید: متاسفانه در سال‌های اخیر هم هیچ سرمایه‌گذار جدیدی به صنعت تایر کشور اضافه نشده است و این موضوع برای پنج سال قبل هم نیست. بین سی تا چهل سال است که هیچ سرمایه‌گذار جدیدی وارد این صنعت نشده است و باید پرسید علت اینکه در این بخش سرمایه‌گذاری نمی‌شود، چیست؟

تنها اضافه کرد: در حال حاضر ۴ شرکت تولیدکننده لاستیک در بورس هستند که حساب‌های مالی روشن و شفافی هم دارند و مرتبا در کدال اطلاعات‌شان به‌روز می‌شود که اگر با قیمت پایه سال ۱۳۹۵ هم نرخ‌ها را بررسی کنیم مشاهده می‌کنیم که حاشیه سودشان به صورت متوسط سالانه ۱.۷ درصد کاهش پیدا کرده این در حالی است که سالانه به صورت متوسط ۴.۵ درصد افزایش تولید صورت گرفته است و این به معنی افزایش بهره‌وری است اما ممکن است اعدادی که ثبت شده به نظر بالا باشد اما این اعداد در اصل ارزشی ندارند و آنچه مهم است ارزش واقعی است که رشدی نداشته است.