جامعه فقیر نمی‌تواند ایدئولوژیک باشد

اقتصاد پرس؛ سید محمد صدر عضو مجمع تشخیص مصحلت نظام مهمان کافه خبر خبرآنلاین بود. او در بخشی از اظهارات خود به تحلیل مهمترین مسائل کشور در حوزه داخلی پرداخت که می توانید مشروح آن را اینجا و اینجا بخوانید. در بخشی از این گفتگو در حوزه دیپلماسی و تحولات بین المللی نیز به طور مختصر نظرات وی را جویا شدیم که در ادامه مشروح آن را می خوانید:

شما معتقدید که گروه های تندرو و مخالفین برجام با گذشت بیش از دو سال از دولت به این نتیجه رسیده اند بدون رفع تحریم ها امکان گشایش و توسعه در سیاست خارجی وجود ندارد. پرسش اینجاست که چرا با وجود حاکمیت یکدست شاهد گشایشی در سیاست خارجی در زمینه رفع تحریم ها و یا احیای برجام نیستیم؟ آیا سرزنش جناح رقیب در این بین عاملی موثر است؟

باید بر این نکته تاکید کنم که یکدست کردن حکومت از پایه و اساس اشتباه است. همین تفکرات یکدست به مرور زمان تغییر می کند و اختلاف نظرها پدیدار می شوند و افکار متفاوت امکان بروز پیدا می کنند. وقتی از طیف های تندرو و کندرو صحبت می کنیم دیگر حکومت یکدستی وجود ندارد. گروهی در همین حاکمیت معتقدند که باید به سمت رفع تحریم ها حرکت کرد و برخی دیگر مخالف آن هستند. در این بین هنرمند آن کسی است که به این تقسیمات فکری احترام بگذارد و با تشکیل احزاب امکان معرفی افکار به مردم به وجود بیاید و مردم هر طیف و جناحی را که پذیرفتند آن گروه دولت و مجلس را مدیریت کند.

وقتی به اشتباهی پی برده می شود نباید مساله سرزنش مطرح شود و اگر اصلاح طلبی ضد این رویه عمل کند نمی توان آن را اصلاح طلب نامید و به آن خودخواهی گفته می شود. باید خوشحال بود افرادی که زمانی با برجام و اف ای تی اف مخالف بودند در حال حاضر به این نتیجه رسیده اند که این موضوعات در راستای منافع ملی کشور است. یک اصلاح طلب واقعی برگشت از اشتباه را مورد سرزنش قرار نخواهد داد.

در اواخر دولت دوازدهم بحث احیای برجام جدی شده بود و رئیس جمهور وقت آقای روحانی به صراحت اعلام کردند که آقای عراقچی می توانند توافق را به نتیجه برسانند و از خسارات بیشتر جلوگیری شود. آیا از سال ۱۴۰۰ تا به کنون برآوردی نسبت به خسارات وارد شده به کشور در خصوص عدم احیای برجام داریم؟ آیا مجمع تشخیص مصلحت نظام برآوردی در این خصوص دارد؟

خیر متاسفانه. برآوردی صورت نگرفته است.

آیا با توجه به تغییر رفتارهایی که در جریان های خاص کشور می بینیم می توان نتیجه گیری کرد که در کشور ما چیزی به نام منافع ملی وجود ندارد و افراد و جریان های سیاسی صرفا به دنبال منافع خودشان هستند؟ مثلا وقتی اقای روحانی رئیس جمهور بود برجام را آتش می زدند اما همان ها دنبال این هستند تا برجام را احیاء کنند…

بزرگترین انتقاد ما به گروه های تندرو همین مساله است که منافع ملی یا همان منافع کل ملت ایران را در نظر نمی گیرید و تنها منافع طیف خود که در اقلیت هستند را در نظر می گیرید و این با این رویه به منافع ملی کشور ضربه وارد می شود. امیدواریم مانند مسائل دیگر که تغییر دیدگاه صورت گرفته در این زمینه هم شاهد تجدیدنظر در رویکردها باشیم.

در همین حال شاهد هستیم که برخی هر گونه سیاست های توسعه ای را خلاف ارزش های اصیل انقلاب معرفی می کنند نظر شما در این باره چیست؟

بعید می دانم چنین نگاهی در کشور وجود داشته باشد. توسعه یعنی پیشرفت اقتصادی کشور که به نفع مردم خواهد بود و به نظر نمی رسد ایدئولوژی با چنین مسائلی مخالفت داشته باشد. اگر چنین تفکری هم وجود داشته باشد به هیچ عنوان درست نیست و مورد تایید کسی نخواهد بود. پیامبری که تاکید دارد از دری که فقر وارد می شود ایمان از بین می رود ضد توسعه است؟! جامعه فقیر می تواند جامعه ای ایدئولوژیک باشد؟

با توجه به افزایش قابل توجه شمار مهاجران افغان در کشور نقش مجمع در سیاست های مهاجرتی چیست؟ کدام دستگاه متولی ساماندهی مهاجرین است؟ برخی از تریبون داران جریان اصولگرا به صراحت می گویند چرا نباید افغان ها را بیاوریم تابعیت بدهیم و از انها بخواهیم که در رای گیری شرکت کنند. ایا چنین احتمالی وجود دارد ؟

متولی ساماندهی اتباع خارجی و یا افغان وزارت کشور است و همانطور که می دانید بنده چهار سال در این وزارتخانه حضور داشتم. وزارت کشور بخشی به نام اداره کل اتباع امور بیگانه دارد و در زمانی حضور بنده در وزارت کشور اردوگاهی به منظور ساماندهی اتباع افغان وجود داشت که البته در آن برهه تعداد آنها به نسبت خیلی کمتر بود و سازمان های بین المللی نیز بر این موضوع نظارت داشتند. در حال حاضر این موضوع در مجمع نیز مطرح نشده و مسئول مستقیم این موضوع وزارت کشور محسوب می شود که از بعد امنیتی، سازماندهی و خدماتی باید مسائل را پیگیری کند.

وضعیت گفتگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکا را چگونه می بینید؟ آیا به سمت احیای برجام و یا توافقی نانوشته حرکت می کنیم؟

با توجه به درک جدیدی که برای مسئولین کشور ایجاد شده و واقعیاتی که در جامعه وجود دارد شرایط نسبت به گذشته مناسبتر است.

نظر شما درباره عملیات طوفان الاقصی چیست و چه آینده ای برای آن متصور هستید؟ آیا این مساله مشکل امنیتی برای ایران ایجاد خواهد کرد؟

عملیات مهم حماس پاسخی به جنایات ۷۰ ساله رژیم صهیونیستی بود که تل آویو را آچمز کرد. برنامه ای که صهیونیست ها در حال در پیش گرفته اند جنایات جنگی و نسل کشی است که خلاف قوانین بین المللی و بشردوستانه محسوب می شود. علیرغم اینکه در روزهای ابتدایی پس از عملیات، افکار عمومی دنیا به نفع حماس نبود، شاهد هستیم که نه فقط کشورهای عربی و اسلامی بلکه اکثریت دنیا شامل کشورهای اروپایی نیز به جنایات اسرائیل اعتراض می کنند. با وجود سفر نخست وزیر انگلیس به اراضی اشغالی بی بی سی اعلام کرد که حدود صدهزار نفر از مردم انگلیس در حمایت از مردم فلسطین به خیابان ها آمدند. ضمن اینکه باید در نظر داشت که این حمایت ها همچنان در حال گسترش است. اعتراضات در اسرائیل نیز وجود دارد و تنها ۲۱درصد از مردم آن طرفدار نتانیاهو هستند.

به نظر می رسد آمریکایی ها نیز چندان موافق ادامه تهاجم زمینی اسرائیل علیه غزه نیستند و در این راستا جو بایدن اعلام کرد که تل آویو اشتباه واشنگتن پس از ۱۱ سپتامبر را انجام ندهد. احتمال گستردگی جنگ به تداوم جنایات اسرائیلی ها بستگی دارد. اگر آتش بس اعلام شود و جنگ به پایان برسد احتمال گسترش جنگ زیاد نیست اما در صورت تداوم جنایات تل آویو جنگ ابعاد گسترده تری خواهد یافت. چرا که وجدان بین المللی صدمه دیده است و این وضعیت می تواند بر روی گروه ها و دولت های مختلف اثر بگذارد که امیدواریم به مرحله گسترش جنگ نرسد.

نظر شما درباره پایان تحریم های تسلیحاتی ایران چیست؟ مساله ای که این روزها در سکوت خبری قرار دارد…

دستاورد مهمی بود اگرچه اروپایی ها اعلام کردند اعلام کرد تحریم‌های موشکی و تسلیحاتی علیه ایران مندرج در توافق برجام همچنان حفظ می‌شوند. با این حال اروپایی ها همچنان ترجیح می دهند که درهای دیپلماسی بسته نشود و به نوعی پایان برجام را اعلام نکنند.