اقتصاد پرس: محمدرضا پورابراهیمی، سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه ۹۵، نائب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نهم، منتخب مردم کرمان و راور در مجلس دهم، عضو ناظر مجلس در شورای پول و اعتبار و عضو ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، پس از بازدید از باشگاه خبرنگاران جوان به گفتگوی تفصیلی با ما نشست که در ادامه آن را می خوانید.
اقتصاد ناملموس
باشگاه خبرنگاران جوان: بگذارید سوال اولم را اینطور بپرسم؛ با توجه به اینکه در ابتدای سال ۹۵ هستیم، ارزیابی و تحلیل شما از فعالیت‌های اقتصادی دولت روحانی چیست و همچنین با عنایت به منابعی که در بودجه سال ۹۵ تخصیص داده شده است، آیا امسال به رونق اقتصادی که دولت بارها نویدش را داده است، می‌رسیم؟
پورابراهیمی: از ابتدای تشکیل دولت یازدهم به دلیل وجود نیروهای کارآمد اقتصادی در کابینه، انتظارمان این بود کارهای قابل توجهی در زمینه حل مشکلات اقتصادی در این دولت اتخاذ شود. اما گذشت زمان شرایطی را در جامعه فراهم آورد که تمامی موضوعات و موارد مربوط به حل مشکلات اقتصادی داخلی، معطوف به حل مشکلات در حوزه سیاست خارجی و مشخص شدن نتیجه مذاکرات هسته‌ای شد. البته بایدگفت، سیاست خارجی دولت بسیار خوب وارد قضیه برجام شد اما با گذشت چند ماه از این توافق ما دیدیم که حتی برخی از وزرا و همچنین ولی‌الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی هم از ناکامی‌هایمان در اجرای برجام و رفع تحریم‌ها می‌گویند، بنابراین با جمع بندی اقدامات دولت از خرداد ماه سال ۹۱ تاکنون می‌توان به ضرس قاطع گفت علی‌رغم تمام زحماتی که از سوی دولتمردان در زمینه حل مشکلات اقتصادی اتخاذ شده است، همچنان آثار ناشی از اقدامات دولت در بخش اقتصادی برای مردم ملموس نیست.
رونق رکود
باشگاه خبرنگاران جوان: فکر می‌کنید دولت برای بهبود اوضاع اقتصادی کشور و خروج از رکود حداقل برنامه‌ای روی کاغذ دارد که بخواهد در سال ۹۵ پیگیری کند؟
پورابراهیمی: دولت تاکنون اقداماتی را در جهت مقابله با رکود انجام داده است که از جمله آن‌ها می‌توان به بحث اعطای تسهیلات به بخش صنعت خودرو و یا طرح کارت اعتباری خرید کالای ایرانی که تا به امروز عملیاتی نشده است، اشاره کرد. به هر حال در این زمینه دولت اقدامات و تصمیمات مقطعی گرفته است، اما تاکنون شاهد ارائه برنامه‌ای جامع برای خروج از رکود و هدایت کشور به سمت رونق اقتصادی از سوی دولت نبوده‌ایم.
باشگاه خبرنگاران جوان: شما بحث برنامه حمایتی دولت از فروش خودرو یا کالاهایی که قرار بود به صورت اقساطی به مردم داده شود را مطرح کردید. یکی از چالش‌هایی که در این زمینه وجود دارد این است که چنین برنامه‌هایی خیلی تداوم ندارند و مقطعی هستند، به نظر شما علت عدم استمرار برخی از برنامه‌های اقتصادی دولت چیست؟
پورابراهیمی: برای داشتن یک برنامه پایدار و جامع باید بُعد زمان نیز در آن لحاظ شود اما متاسفانه آن چیزی که ما امروز داریم می‌بینیم این است که بسیاری از برنامه‌های اقتصادی دولت، با نگاه کوتاه و مقطعی عملیاتی می‌شوند.
باشگاه خبرنگاران جوان:با توجه به اینکه مقام معظم رهبری امسال را به نام «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل » نام نهادند به نظر شما دولت برای تحقق این امر چه مسئولیت هایی خواهد داشت؟
پورابراهیمی: برای تحقق اقتصاد مقاومتی و ارتقای آن، ما باید از تمام ظرفیت‌های کشور بهره بریم که تنها یکی از ظرفیت‌های آن، احقاق حق و رفع تحریم‌های ظالمانه است. اما برای تحقق کامل این سیاست هم زمان با پیگیری مطالبات قانونی در حوزه رفع تحریم‌ها باید تحولاتی جدی نیز در ساختار کشور پیگیری شود. به بیان دیگر خیلی از مسائل ما درونی است و ربطی به غرب و یا نتیجه برجام ندارد.
باشگاه خبرنگاران جوان: از عملکرد اقتصادی دولت یازدهم بگذریم، نگاه شما به عملکرد دولت در بُعد سیاست خارجی به ویژه بحث برجام به چه صورت است؟
پورابراهیمی: بنده چندی پیش گفتم برجام دو روی سکه دارد؛ که یک روی آن پذیرش محدودیت‌های هسته‌ای و روی دیگر آن برداشتن تحریم‌هاست. هدفم از ارائه آن بحث و تحلیل این بود که موضوعات اقتصادی، همواره در اولویت موضوع برجام قرار دارند و این بدین منظور است که در قضیه برجام ما با طرف مقابل در رابطه با مسائلی چون آزادی‌های مدنی، حمایت از کشورهای منطقه یا حقوق بشر خیلی صحبت نکردیم و اولویت اصلی‌مان، موضوعات اقتصادی بوده است. اما با این وجود نتایج برجام منجر به حل مشکلات اقتصادی کشور نشده است.
راند بعد !
باشگاه خبرنگاران جوان: با توجه به اینکه این روزها شاهد کارشکنی‌های طرف مقابل به ویژه آمریکایی‌ها در تعهد به مفاد برجام هستیم، شما آینده توافق هسته‌ای را چطور می‌بینید و آیا مردم همچنان باید به برجام امیدوار بوده و پای آن بنشینند؟
پورابراهیمی: تا زمانی که ما دنبال رفع تحریم‌ها هستیم، با حرکت خلاف قانون طرف مقابل مواجه می‌شویم. بنابراین دولت برای محقق کردن حقوق از دست رفته‌مان، باید تلاشش را مضاعف کند. مثلا در خصوص بحث برداشت دو میلیارد دلار از حساب‌هایمان که عملا برخلاف تمامی معاهدات و کنوانسیون‌های بین‌المللی بود، دولت باید به جد واکنش نشان می‌داد و از منافع ملی دفاع می‌کرد؛ چرا که اگر جلوی این قضیه را نگیریم معلوم نیست در مراحل دیگر آمریکایی‌ها می‌خواهند چه اقداماتی را برخلاف مفاد برجام انجام بدهند. در واقع اگر ما از منافع‌مان کوتاه نیاییم، طرف مقابل مجبور می‌شود به تعهداتش عمل کند و نتیجه برجام آن گونه‌ای رقم می‌خورد که ما می‌خواهیم. چرا که ما در متن مذاکرات هسته‌ای‌مان بحث توقف در انجام تعهدات و حتی برگشت پذیری را در صورت نقض برجام مدنظر قرار داده‌‌ایم و به راحتی می‌توانیم به آن‌ها فشار وارد کنیم.
باشگاه خبرنگاران جوان: مقداری هم به بررسی بودجه سال ۹۵ بپردازیم ،به نظر شما برجام تاثیری بر لایحه بودجه سال ۹۵ داشت؟
پورابراهیمی: خیر. تقریبا می‌توان گفت که برجام اصلا تاثیری در بودجه سال و میزان درآمدها و مصارف نداشت.
مکنونات قلبی نوبخت
باشگاه خبرنگاران جوان: این روزها شاهد چالش‌هایی بین دولت و مجلس بر سر بحث حذف یارانه اقشار پردرآمد جامعه هستیم. با توجه به اینکه نمایندگان دولت با حذف سه دهک پردرآمد جامعه از دریافت یارانه در بودجه سال ۹۵ موافقت کرده اند، به نظر شما مشکل دولت با استراتژی مجلس در این زمینه چیست؟
پورابراهیمی: این مسئله برای خود ما نیز یک معماست. چرا که در جلسه کمیسیون تلفیق بودجه، نمایندگان دولت با این پیشنهاد موافقت کردند. اما در عین ناباوری در صحن علنی و در جریان رسیدگی به این مصوبه، با مخالفت دولت مواجه شدیم که اصلا قابل قبول نبود و دولت باید در این زمینه تصمیم واحدی می‌گرفت. معتقدم بهتر است دولت از تناقض‌گویی در مورد موضوع هدفمندی یارانهها خارج شود. چون از یک طرف اعلام می‌کند پرداخت یارانه بدترین شرایط را برای دولت ایجاد می‌کند و از آن به عنوان «شب مصیبت عظما» نام می برد و وقتی ما می‌خواهیم جلوی مصیبت عظمای دولت را بگیریم، دولت با ما مخالفت می کند که این پارادوکس در گفتمان دولت است.
در زمینه رفتار دوگانه دولت یک مسئله دیگر را هم لازم است مطرح کنم، روزی که در صحن نوبخت با مصوبه کمیسیون پیرامون حذف بخشی از یارانه بگیران مخالفت کرد، چند تن از وزرا و معاونان رئیس جمهور نیز در مجلس حضور داشتند و بدون استثنا از بنده تشکر کردند. من هم بعد از این ماجرا با نوبخت صحبت کردم و برای مزاح به ایشان گفتم که مجلس به مکنونات قلبی شما رای داد نه به اظهارات ظاهری شما! که ایشان هم خندیدند.
البته لازم است در ادامه اضافه کنم که پیشنهاد مجلس در حذف ۳ دهک بالای جامعه براساس کار کارشناسی بوده نه صرفا یک اقدام سیاسی؛ حتی در ادامه این موضوع ما با صدای بلند اعلام کردیم که مجلس این کار را تقبل می‌کند و حاضر است هزینه‌اش را هم بپردازد. اما تعجب آور است که دولت به جای استقبال از این کار، مخالفت می‌کند.
از طرفی به نظر می‌رسد مشکل اصلی دولت در این مورد این است که نمی‌خواهد در سال آخر فعالیتش چنین هزینه اجتماعی را بدهد، پس بهتر بود دولت با صراحت اعلام می‌کرد که (کار مجلس در این زمینه کارشناسی شده بود، اما ما نمی‌خواهیم در سال آخر کاری، چنین هزینه اجتماعی را متقبل شویم) اگر دولت اینگونه سخن می‌گفت، منطقی و قابل پذیرش‌تر بود نسبت به زمانی که در حق مجلس جفا کرد و گفت این کار مجلس ظلم به مردم است.
تصمیم دولت
باشگاه خبرنگاران جوان: با توجه به اینکه پایان امسال به انتخابات ریاست جمهوری ختم می‌شود، به نظر شما آیا دولت دست به حذف یارانه سه دهک پردرآمد جامعه می‌زند؟
پورابراهیمی: طبق قانون، دولت مکلف به اجرای مصوبات مجلس است و اگر شورای نگهبان این مصوبه را تایید کند، تبدیل به قانون می‌شود و دولت اگر آن را اجرا نکند، باید پاسخگو باشد. اما تا حدودی مرددم که دولت پای این کار بیاید، چون ممکن است ملاحظات سیاسی و اجتماعی در سال آخر دولت و نزدیک به انتخابات ریاست جمهوری، تصمیم دولت در این زمینه را تحت الشعاع قرار دهد.
خطای یارانه !
باشگاه خبرنگاران جوان: با توجه به اینکه در سال ۹۴ اختیار حذف یارانه نقدی برخی افراد جامعه به دولت داده شده بود و در آن برهه شاهد حذف به ناحق برخی اقشار جامعه چون کارگران بودیم، به نظر شما چه مکانیزمی باید طراحی شود تا یارانه مردم به ناحق قطع نشود؟
پورابراهیمی: دولت برای یک بار هم که شده باید یک بانک اطلاعاتی برای افراد تمام خانوارها تشکیل دهد. سال اول به دولت گفتیم این کار را انجام دهد اما گفتند تازه آمدیم، اجازه بدهید مستقر شویم بعد شروع به ایجاد چنین سامانه‌ای می‌کنیم، اما به سال آخر فعالیت دولت رسیده‌ایم و هنوز هم خبری از این بانک اطلاعاتی نیست! امروز فقدان اطلاعات نه فقط به خاطر بحث هدفمندی که در بسیاری از موارد دیگر باعث شده در تصمیمات‌مان دچار مشکل شویم. در حال حاضر شما در هر کشور اروپایی که بروید، اسم هر نفر را در سامانه اطلاعاتی آن کشور بزنید، ریز اطلاعاتش کاملا به روز جلوی شماست، چون یک نظام جامع اطلاعاتی در آنجا برقرار است. در هر صورت این نظام باید هر چه سریع‌تر توسط دولت تعیین تکلیف شود تا درصد خطای ما در مواردی چون حذف یارانه برخی از اقشار جامعه، به کمترین میزان ممکن برسد.
سیاست هدفمند
باشگاه خبرنگاران جوان: شما قبول دارید که تا حدودی طرح هدفمندی یارانهها مسیر سیاسی پیدا کرده است؟ مثلا چهره‌ای که می‌خواهد در انتخابات سال ۹۶ شرکت کند، وعده یارانه ۲۵۰ هزار تومانی می‌دهد و یا اینکه دولت یازدهم هم هزینه های حذف یارانه بگیران را در سال منتهی به انتخابات ریاست جمهوری متقبل نمی شود؟
پورابراهیمی: بله، همین طور است. ماده ۷ قانون هدفمندی می‌گوید پرداخت یارانه باید بر اساس میزان درآمد باشد نه اینکه ما بر مبنای هیچ دستورالعملی بگوییم که اصلا این پول تبرک است و مردم همه باید بگیرند! دولت قبل در این زمینه تخلف کرد و قانون را اجرا نکرد و دولت فعلی هم این تخلف را استمرار داد. از آنجایی که اساس طرح هدفمندی یارانهها از روز اول کج گذاشته شد، الآن با آن برخورد سیاسی می‌شود. موضوع هدفمندی یارانهها کاملا کارشناسی شده و قانونش هم متقن و محکم است اما در اجرا مشکل داریم که بودجه یارانه در کشور دو تا سه برابر بودجه عمرانی شده است.
اصلاحات هدفمند
باشگاه خبرنگاران جوان: با توجه به اینکه طرح هدفمندی یارانه از مسیر اصلی‌اش خارج شده و به تعبیر دیگر سیاسی شده است، سرنوشت یارانه در کشورمان در ده سال آینده چه می‌شود؟
پورابراهیمی: مستحضرید که اجرای این قانون تا پایان برنامه پنج ساله بود. یعنی ما سال ۹۴ باید موضوع را تمام می‌کردیم و تصمیمات دیگری می‌گرفتیم اما چون برنامه پنجم توسعه به دلیل تاخیر یک ساله دولت در ارائه لایحه برنامه ششم و برخی نواقص دیگر تمدید شد، این قانون هم بدون تغییر به روندش ادامه داد. تحلیل بنده از آینده طرح هدفمندی این است که ما بتوانیم در بخش پرداخت نقدی، هدفمندی را به سمت دهک‌هایی که نیازمند واقعی دریافت هستند، سوق بدهیم اما پرداخت‌های غیر نقدی مثل بیمه‌ها، سلامت و امثال این‌ها را به کل آحاد جامعه تسری دهیم. البته برای اینکه ما بتوانیم حداکثر استفاده را از کلیه منابع هدفمندی داشته باشیم و این طرح استمرار داشته باشد، باید در این مسیر اصلاحات و بازنگری‌هایی صورت گیرد. البته در برنامه ششم توسعه نیز حتما یکی از محورهای مهم، بحث هدفمندی یارانهها خواهد بود که فکر نمی‌کنم بررسی و تصویب برنامه ششم به مجلس نهم برسد، هر چند برخی از نمایندگان تلاش زیادی می‌کنند تا ظرف دو هفته این برنامه بلند مدت را تصویب کنند که در صورت تصویب در این بازه زمانی کوتاه، کیفیت مطلوبی نخواهد داشت و بهتر است به مجلس دهم ارجاع داده شود.
باشگاه خبرنگاران جوان: بر اساس مصوبه مجلس چند میلیون نفر از اقشار پردرآمد جامعه قرار است یارانه‌شان قطع شود؟
پورابراهیمی: در زمانی شاهد بودیم دولت اعلام کرد هر فردی که یارانه نمی‌خواهد ثبت نام نکند اما تقریبا همه مردم ثبت نام کردند. اگر همه مردم را جزء ثبت نام کنندگان یارانه در نظر بگیریم، جمعیت یارانه بگیران ۸۰ میلیون می‌شود که با احتساب قطع یارانه ۳۰ درصد از این جمعیت، یارانه ۲۴ میلیون نفر باید حذف شود.
ذره‌بین پارلمان
باشگاه خبرنگاران جوان: بگذارید کمی هم به موضوعات درون مجلس بپردازیم؛ همواره به مجالس به جهت خلا نظارت‌های کافی انتقادهایی جدی وارد است، نظر شما در این باره چیست؟
پورابراهیمی: این موضوع کاملا درست و ریشه‌ای است و فقط مربوط به این دوره یا دوره قبل نیست. هر چه قدر مجلس بتواند بخشی از وقتش را آزاد کند و به جای قانون گذاری به نظارت اختصاص دهد، موفق‌تر خواهد بود. بعضی‌ها فکر می‌کنند که نماینده مجلس شدند که فقط صبح تا شب قانون تصویب کنند، نخیر این طور نیست. در پارلمان‌های بسیاری از جاهای دنیا، بیشتر وقت نمایندگان در حوزه نظارت صرف می‌شود. اما متاسفانه ما در مجلس کمترین وقت‌مان در حوزه نظارت و بیشترین وقت‌مان در حوزه قانون‌گذاری است که این یکی از چالش‌های مجلس است. از سوی دیگر وقتی طرح و یا لایحه‌ای را تصویب می‌کنیم دیگر نظارت و پیگیری نمی‌کنیم که تا چه حد مصوبات‌مان اجرایی شده است. به اعتقاد من باید نسبت نگاه نمایندگان مجلس به قانون‌گذاری و نظارت مساوی باشد. یعنی ما حداقل یک روز از صحن علنی را باید به طور ویژه برای کارهای نظارتی چون سوال، تذکر، آوردن وزیر به مجلس برای ارائه گزارش عملکرد و پاسخ به نمایندگان، اختصاص دهیم.
تعامل دو قوه
باشگاه خبرنگاران جوان: وقتی می‌رویم از نمایندگانی که پای قرص تحقیق و تفحص‌های بزرگ مجلس هستند سوال می‌کنیم که نتیجه چه شد، می‌گویند ما در تحقیق و تفحص‌ها به نتایج عالی نمی‌رسیم و بعضا می‌بینیم که گزارش‌هایی که در این زمینه به قوه قضائیه ارجاع داده می‌شود، تاثیری در اجتماع نداشته است. چرا این اتفاق می‌افتد؟ علاوه بر این از یکی از نمایندگان مجلس شنیدم که می‌گفت هیئت رئیسه مجلس اجازه نمی‌دهد بسیاری از تحقیق و تفحص‌ها به جریان بیفتد. خب اگر مجلس بخواهد در مسائل نظارتی پیش قدم شود آیا راهی بهتر از تحقیق و تفحص وجود دارد؟
پورابراهیمی: در این باره دو بحث مطرح است. بحثی که مربوط به فرایند مجلس است. تعداد سوال‌ها و تحقیق و تفحص‌ها زیاد است و وقت کمی هم برای این قضیه در نظر گرفته شده است، پس باید زمان نظارت مجلس افزایش یابد. از طرفی رئیس مجلس و هیئت رئیسه هم باید اجازه مطرح شدن این گزارش‌ها را بیشتر به نمایندگان بدهند. نکته بعد اینکه وقتی این فرایند در مجلس طی شد، گزارش آن به بخش قضایی می‌رود که دستگاه قضا هم پروسه‌های خاص خودش را دارد و بعضا در حوزه قضایی یکسری محدودیت‌هایی وجود دارد که باعث می‌شود، تصمیمات به کندی اتخاذ شود. به نظر بنده برای حل این مشکل باید مجلس با دستگاه قضا مشورت کند. اگر محدودیت‌های قانونی باعث به نتیجه نرسیدن تحقیق و تفحص‌ها می‌شود، مجلس می‌تواند آن را اصلاح کند، اما اگر محدودیت‌ها به بحث قانون مرتبط نیست، خود مسئولان دستگاه قضا باید در فرایندها و حوزه تصمیمات داخلی‌شان، تجدیدنظر کنند.
باشگاه خبرنگاران جوان: اینکه می‌گویید مجلس باید با قوه قضائیه درباره پرونده‌های تحقیق و تفحص بحث و گفت‌وگو کند، کاملا درست است ولی به شرطی که واقعا این مسئله برای مجلس اولویت و ضرورت باشد. آیا شما این ضرورت را در میان بهارستانی‌ها می‌بینید؟
پورابراهیمی: اگر ضرورت افزایش سهم حوزه نظارت در مجلس به نسبت سهم قانون‌گذاری مورد تایید نمایندگان باشد، این ضرورت خود به خود به هیئت رئیسه مجلس منتقل می‌شود و در تصمیمات آن‌ها اعمال می‌شود.
تحریم‌ها، بابک زنجانی‌ها را به خط کردند
باشگاه خبرنگاران جوان: بگذارید مقداری هم به فساد اقتصادی بپردازیم، احمد توکلی که یکی از چهره‌های شاخص اقتصادی مجلس است، چندی پیش موضوع فساد سیستماتیک را مطرح کرد. از آنچه که در این باره می‌بینید، بگویید. چرا فساد در جامعه ریشه دار می‌شود. دولت‌ها باید چه کار کند چون بعضا گفته می‌شود که اتفاقا دولت‌ها در گلوگاه‌ها نشستند.
پورابراهیمی: در حوزه اقتصادی همیشه سعی کردیم با معلول‌ها برخورد کنیم، در حالی که برای کاهش فساد باید با علت‌ها برخورد کرد. یک سری از علت‌ها دست ماست و یک سری هم از دست ما خارج است. تحریم که در اقتصاد کشوری می‌آید شک نکنید که یکی از دلایل بروز فساد است. تحریم که می‌آید از داخل آن بابک زنجانی‌ها بیرون می‌آیند، چون سیستم شفاف ورود و خروج پول و فروش نفت تبدیل به یک سیستمی می‌شود که باید غیرشفاف عمل کند. پس ما اگر بخواهیم با فساد مبارزه کنیم یکی از موضوعات این است که تحریم‌ها را باید برطرف کنیم، چون با حل تحریم‌ها، شفافیت اقتصادی ایجاد می‌شود. علاوه بر این قیمت گذاری ناصحیح در اقتصاد و دو نرخی بودن چه در نرخ ارز و کالا و چه در موارد دیگر باعث بروز فساد در اقتصاد می‌شود. در این میان نباید سایر عوامل به وجود آمدن فساد چون وجود سهم دولت در اقتصاد را نیز نادیده گرفت. چرا که بعضا وجود رانت‌ها و سوء استفاده‌ها در ساختار بخش دولتی، منجر به ناکارایی اقتصاد دولتی شده است. بنابریان اگر این عوامل مزبور را در اقتصاد کشور بتوانیم حذف و یا به کمترین میزان برسانیم، مشکل فساد اقتصادی حل می‌شود. در غیر این صورت اگر این ساختارهای منفی بخواهد ادامه پیدا کند، ما با معلول‌ها طرفیم نه علت‌ها و به تعبیر بهتر نمی توانیم ریشه های فساد را نابود کنیم. در واقع شاید بتوانیم برخورد دستگاه قضا را نیز در مبارزه با چنین مفاسدی شدیدتر کنیم اما مثل این است که در سرچشمه یک نفر دارد آب را آلوده می‌کند و ما داریم در مسیر انتقال آب کلرزدایی می‌کنیم و تا سرمنشا مفاسد و مسیرهای اصلی آن مشخص نشود، برخوردها هم راه به جایی نخواهد برد.
باشگاه خبرنگاران جوان: گفتید یک پای مفاسد سیستماتیک، دولت است؟
پورابراهیمی: بله. حضور دولت در اقتصاد، باعث صدمه‌هایی چون ایجاد رانت و تصمیمات اقتصادی ناصحیح شده است. ما برای حل این مشکل باید سراغ رفع دلایلی برویم که باعث این مشکل شده است نه اینکه صرفا با اقدامات مفسدانه برخورد کنیم. حل شدن این مشکل به این است که مثلا در اقتصاد ما ارز که تک نرخی شد دست تمام فاسدان به واسطه دو نرخی شدن قطع می‌شود. حالا اگر ۵ نفر مفسد در حوزه نرخ ارز را دستگیر و اصلا اعدام هم بکنید، این مشکلات تمام نمی‌شود. از طرفی دیگر، قوانین ما در حوزه مبارزه با مفاسد اقتصادی متناسب با میزان جرائم نیست و این یکی از دلایلی است که مجرمان به خودشان اجازه می‌دهند دنبال تخلفات اقتصادی بروند. پس این مشکل هم باید در دستگاه قضا اصلاح شود.
باشگاه خبرنگاران جوان: پس با این شرایط فساد می‌صرفد؟
پورابراهیمی: بله، همین طور است. ما باید علاوه بر اینکه ریشه‌های فساد را بخشکانیم، با مفسدان هم محکم برخورد کنیم، چون افزایش میزان مجازات، یک عامل بازدارنده در مقابل روی آوردن به جرم است.
بحران بیکاری
باشگاه خبرنگاران جوان: کمی هم به موضوعات اجتماعی و معیشتی مردم بپردازیم، شما به عنوان یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، آیا آماری دقیق و واقعی از بیکاری دارید؟
پورابراهیمی: چون تعریف بیکاری متعدد است، عدد و رقم‌های مربوط به آن هم متفاوت است. اما آن چیزی که تعریف عرفی بیکاری است مربوط به کسانی می‌شود که جویای کار هستند ولی فعالیت مشخص و درآمدی ندارند. بر اساس این تعریف و برآوردهایی که در مجموعه‌های دانشگاهی صورت گرفته است، ما چیزی حدود ۵ تا ۶ میلیون نفر جویای کار فاقد شغل تعریف شده داریم.
صید مالیاتی
باشگاه خبرنگاران جوان: سوال بعدی من درباره اخذ مالیات از اقشار جامعه است، چرا از کارمندان و مردم به صورت صد در صدی مالیات گرفته می‌شود، اما یکسری آمار و ارقام وجود دارد که نشان می‌دهد بسیاری از شرکت‌های دولتی در سال ۹۴ مالیاتشان را پرداخت نکردند و به نوعی از دادن آن طفره رفتند. چه صحبتی در این باره دارید؟
پورابراهیمی: بر اساس زمان و مقررات، مالیات از حقوق کارمندان و دیگر پرسنل‌های اداری کسر می‌شود. اما این قانون در خصوص بنگاه‌های دولتی و غیردولتی هم به همین شکل است، یعنی هیچ فرقی میان آنان نیست و قانون بر آن‌ها نیز وارد است. آن چیزی که ما از آن به عنوان فرار مالیاتی در اقتصاد کشور یاد می‌کنیم این نیست که شرکت‌های دولتی ما، مالیاتشان را ندهند. چون صورت‌های مالی شرکت‌های دولتی، حسابرسی و سپس اخذ می‌شود. اما آن چیزی که در اقتصاد کشورمان، فرار مالیاتی محسوب می‌شود این است که خیلی از بنگاه‌های اقتصادی وجود دارند که در تور مالیاتی قرار نگرفتند.
باشگاه خبرنگاران جوان: منظورتان بنگاه‌های اقتصادی دولتی است؟
پورابراهیمی: خیر. اطلاعات بخش‌های دولتی به طور کامل موجود است و مشکلی در این قسمت وجود ندارد.
باشگاه خبرنگاران جوان: یعنی ما اصلا فرار مالیاتی دولتی نداریم؟
پورابراهیمی: بله، همین طور است. مگر اینکه یک بخش دولتی، شرکت‌هایی ایجاد کرده باشد که اطلاعاتش مشهود نباشد که این خود تخلف است و باید جداگانه بررسی و احصا شود. قاعدتا در حوزه شرکت‌های دولتی اطلاعات موجود و شفاف است. اما شرکت‌های غیردولتی که شامل نهادهای عمومی و مجموعه‌های بخش خصوصی صرف می‌شوند، می‌توانند شرکت‌هایی بزنند و اطلاعات‌شان را ندهند تا از آنان مالیات اخذ نشود. بحث مهم دیگر در این باره این است که در اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم در مجلس، ما هیچ بنگاه اقتصادی را مشمول بحث معافیت مالیاتی نکردیم و درحال حاضر دو بخش کشاورزی و صادرات‌اند که مالیات نمی‌دهند. همچنین مجموعه آستان قدس رضوی به استناد مصوبه مجلس و تایید شورای نگهبان، میزان مالیاتش محاسبه می‌شود اما پس از پرداخت، به همان میزان برگردانده می‌شود. به جز این موارد مطروحه، مالیات تمام بنگاه‌ها در کشور باید محاسبه شود.
واردات خودرو، خوب یا بد؟
باشگاه خبرنگاران جوان: بگذارید کمی هم به موضوع واردات خودرو ورود کنیم، نظرتان درباره واردات خودرو در شرایط اقتصادی کنونی کشور چیست؟
پورابراهیمی: اگر واردات خودرو به این سمت هدایت شود که تلاشی برای ارتقای کیفیت خودروهای داخلی نشود، به زیان ماست و با آن مخالفیم. اما در شرایطی که تولیدکنندگان داخلی نمی‌توانند خودروهای با کیفیت تولید کنند، اینکه ما حق مصرف کننده را بابت داشتن خودروی مطلوب بگیریم، این هم کاری غیرکارشناسی محسوب می‌شود. اما اگر بخواهیم در یک راه بینابین حرکت کنیم، باید برای خودروهای لوکس، محدودیت‌های تخصیص ارز در نظر بگیریم. منظورم خودروهای خارجی معمولی که مردم در کشور استفاده می‌کنند، نیست بلکه مقصود خودروهایی است که قیمت‌شان بالاست و ارز زیادی را به خود اختصاص می‌دهند. برای این خودروها حتی می‌توانیم ممنوعیت در نظر بگیریم چون مصرف آن‌ها برای افراد خاصی در جامعه است.
چمدانی پر از قاچاق !
باشگاه خبرنگاران جوان: یکی از کارهای تجارتی، قاچاق چمدانی است، چقدر حجم آن در کشورمان زیاد و جدی است و آیا می‌تواند به اقتصاد کشورمان ضربه وارد کند؟
پورابراهیمی: من آمار و عدد دقیقی در این زمینه ندارم. اما فکر نمی‌کنم عدد زیادی را تشکیل دهد. تجارت چمدانی عمدتا به بازارچه‌های مرزی مرتبط می‌شود که یک زمانی برای مبادلات مرزی به آن مجوز داده بودند. اگر این نوع تجارت، چارچوب و ضوابط داشته باشد و اطلاعاتش موجود و شفاف باشد، می‌تواند استمرار داشته باشد چون امکان نقل و انتقال کالا را با کشورهای همسایه فراهم می‌کند و به نوعی در آنجا اشتغال ایجاد می‌کند. اما متاسفانه بعضی اوقات اتفاقات دیگری مخصوصا در صورت عدم نظارت دولت رخ می‌دهد که منجر به تخریب تولید ملی و قاچاق می‌شود.
باشگاه خبرنگاران جوان: کِی تجارت چمدانی، قاچاق چمدانی می‌شود؟
پورابراهیمی: وقتی در چارچوب ضوابط و مقررات نباشد. چون وقتی چارچوب معلوم باشد، میزان واردات برای هر فرد، اقلام و دیگر فرایندها نیز کاملا تعریف و تعیین شده است و امکان تخلف وجود ندارد.
تشویق صادرات
باشگاه خبرنگاران جوان: مدیریت صادرات‌مان چقدر می‌تواند به اقتصاد مقاومتی کمک کند و الآن تا چه اندازه به این موضوع دارد توجه می‌شود؟
پورابراهیمی: هر چه قدر بتوانیم در کشور افزایش میزان صادرات داشته باشیم، تراز بازرگانی‌مان مثبت‌تر و تعادل بین عرضه و تقاضای منابع ارزی هم بهتر است. تلاش ما در مجلس این است که از این ظرفیت‌ها بتوانیم استفاده کنیم و به همین دلیل یکی از قوانین بسیار خوب این است که بخش صادرات از دادن مالیات معاف است. نکته دوم مشوق‌های صادراتی است که امسال در ردیف بودجه در نظر گرفته شد. چنین اقداماتی می‌تواند به ارتقای ظرفیت صادرات کشور کمک کند. البته امیدواریم با بهبود شرایط رکود جهانی، بتوانیم در سال ۹۵ سهم بیشتری در میزان صادرات از نظر عدد و رقمی داشته باشیم.
مافیای عدالت !
باشگاه خبرنگاران جوان: سرنوشت سهام عدالت چه می‌شود؟
پورابراهیمی: تقریبا سه سال است که داریم موضوع سهام عدالت را در مجلس پیگیری می‌کنیم. دیگر از بس داد زدیم از این مافیایی که در سهام عدالت وجود دارد که نه دولت نظارتی بر آن‌ها دارد و نه مردم می‌دانند آنجا چه خبر است، خودمان هم خسته شدیم. متاسفانه سهام عدالت یک دارایی معلق در هواست؛ نه مالکش مردمند که برایش تصمیم بگیرند و نه مالکش دولت است که آن را اداره کند. ما می‌گوییم این دارایی مردم باید در اختیار خودشان باشد چون ما قیّم مردم نیستیم که به جای آن‌ها تصمیم بگیریم.
همچنین از روز اول تصمیم ما این بود که این دارایی معلقی که مردم هیچ نقشی در مالکیت و اداره‌اش ندارند و دولت هم رهایش کرده است و مافیا دارند آن را اداره می‌کنند، تبدیل به دارایی‌های مردم شود تا خودشان تصمیم بگیرند. البته ما پیشنهادی را هم نوشتیم که در لایحه بودجه سال گذشته دولت با آن مخالفت کرد. بعد از آن دولتی ها گفتند ما حاضریم بیایم کمک کنیم به تدوین لایحه و آخرین خبرهایی که داریم این است که دولت لایحه‌اش را دارد آماده می‌کند و پیشنهادش در هیئت وزیران به تصویب رسیده است و به زودی قرار است این لایحه در اختیار مجلس قرار بگیرد که البته امیدواریم به سال آخر دولت ارتباطی نداشته باشد و در این فضا مطرح نشود. ولی در هر صورت از نظر ما هر چه قدر زودتر این مسئله تعیین تکلیف شود، جلوی رانت‌ها و فسادهای اقتصادی سنگین در این موضوع گرفته می‌شود. از طرفی ما هم در مجلس دهم آماده هستیم بررسی لایحه آزادسازی سهام عدالت، جزء اولین دستورکارهایمان باشد تا مردم زودتر به حقشان برسند.
باشگاه خبرنگاران جوان: اگر اجازه دهید وارد سوالات انتخاباتی شویم؛ با توجه به اینکه شما یکی از منتخبین مجلس دهم هستید و تخصص اصلی تان در حوزه اقتصاد و مدیریت مالی است، آیا در مجلس دهم نیز چون مجلس نهم قصد دارید در کمیسیون اقتصادی فعالیت کنید؟
پورابراهیمی: بله. بنده ترجیحا کمیسیون اقتصادی را مد نظر قرار دارم. البته کار در کمیسیون‌های دیگری چون کمیسیون ویژه حمایت از تولید که در مجلس نهم نیز در آن فعالیت داشتم و همچنین کمیسیون آیین‌نامه هم که به شکلی از کمیسیون‌های فرعی ما محسوب می‌شوند، نیز برایم حائز اهمیت است.
نگاه راست
باشگاه خبرنگاران جوان: تصمیم گرفتید در مجلس دهم عضو کدام فراکسیون باشید؟
پورابراهیمی: از آنجایی که نگاه فکری بنده به جریان اصولگرایی نزدیک است، با این مجموعه فعالیت خواهم کرد.
کسی نماینده دائم اصولگرایی نیست
باشگاه خبرنگاران جوان: آیا شما با تشکیل کمیته هفت نفره اصولگرایان موافقید؟
پورابراهیمی: اینکه یک مجموعه‌ای به صورت موقت وجود داشته باشد و کارها را مدیریت کند برای تصمیم گیری خوب است اما این مجموعه نباید دائمی باشد چراکه نیروهای جدید هم باید در آن سهم داشته باشند.
همچنین اینکه چند نفر بخواهند تا آخر بمانند و بگویند ما نماینده جریان اصولگرایان هستیم، ممکن است بسیاری از اصولگرایان با آن‌ها اتفاق نظر نداشته باشند.
چالش اقتصادی
باشگاه خبرنگاران جوان: گفته می‌شود در انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی بین اصولگرایان شکاف‌هایی ایجاد شد، به نظر شما این طیف سیاسی برای آنکه در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده بتواند راه به جایی ببرند، باید چه برنامه‌ای داشته باشد؟
پورابراهیمی: قاعدتا اگر طیف اصولگرایان اختلافاتشان را کنار بگذارند، می‌توانند تصمیم مناسب‌تری بگیرند اما اگر بخواهند به اختلافاتشان ادامه دهند، به عدم موفقیت‌شان منجر می‌شود. طیف اصولگرایی برای موفقیت در آینده باید برنامه‌ای با محوریت تحول در ساختار اقتصادی کشور طراحی کند، چرا که ما چالش اصلی کشور را اقتصادی می‌دانیم و دشمن هم روی آن دست گذاشته است و از این طریق دارد فشارهایش را اعمال می‌کند.
شکست اصولگرایان با ائتلاف‌های چند نفره کلید خورد
باشگاه خبرنگاران جوان: به نظر شما چه شد که لیست ۳۰ نفره امید در تهران رای آورد؟
پورابراهیمی: یکی از عوامل مهم انسجامی بود که در گروه اصلاح‌طلبان دیده شد که حتی یک نفر هم در لیستشان کم یا زیاد معرفی نکردند، اما در جریان اصولگرا چند لیست مطرح شد. البته از عدم انسجام در لیست‌های انتخاباتی که بگذریم، موضوع مهم دیگر تخریب‌هایی بود که برخی از اصولگرایان برای رسیدن به مجلس متوجه یکدیگر می‌کردند. به طوری که شاهد ائتلاف‌های کوچک چند نفره در میان اصولگرایان بودیم که پایشان را از انتقاد فراتر گذاشته بودند و به تخریب رقبایشان روی آورده بودند. به هر حال فضای سیاسی حاکم بر جامعه با اراده مردم از طیفی به طیفی دیگر تغییر می‌کند و این مسئله به آنجا بر‌می‌گردد که مردم به دنبال آن هستند که در فضای سیاسی کشور تنوع و دگرگونی را به ویژه در عملکرد مشاهده کنند.
مردم ما سیاسی نیستند
باشگاه خبرنگاران جوان: آن طور که مشخص است پتانسیل‌های جدیدی از هر دو طیف اصلاح طلبان و اصولگرایان دارد به مجلس وارد می‌شود، با توجه به اینکه گفته می‌شود هر دو طیف در مجلس تندروهایی خواهند داشت، به نظر شما مجلس دهم باید از چه چیزهایی پرهیز کند تا به اهداف کلان کشور به ویژه در بُعد اقتصادی برسد؟
پورابراهیمی: من فکر می‌کنم مجلس دهم به جهت ترکیب اعضایش در گروه‌های سیاسی از تعادل بهتری نسبت به مجلس نهم برخوردار است و همه باید بدانند بدون حضور گروه‌های رقیب نمی‌توانند مجلس را اداره کنند. یعنی همه باید در اداره مجلس و خروجی آن مشارکت کنند و هیچ فرد، مجموعه یا تفکری در مجلس آینده قابل حذف نیست. نکته بعدی اینکه امروز مردم از کسانی که منتخبشان هستند، اولویت‌هایشان را می‌خواهند. به جرات می‌توانم بگویم که ۹۵ درصد مردم ما سیاسی به مفهوم اینکه با یک برند خاص کار کنند، نیستند. همان طور که در دوره‌های مختلف انتخابات می‌بینیم که یک دوره ۳۰ نفر از لیست گروه الف رای می‌آورد و دوره بعد مردم به لیست مقابل رای می‌دهند، پس باید ببینیم مطالبات مردم چیست. چون شاید فقط ۵ درصد مردم با ادبیات سیاسی به مفهوم حفظ گروهشان و نگاه به احزاب دارند کار می‌کنند، اما ۹۵ درصد ملت نگاهشان به عملکردهاست.
آن چیزی که بنده در جریان ارتباط با مردم در عرصه انتخابات دیدم این بود که مطالبه مردم، حل مشکلات معیشتی و اشتغال جوانان است. اگر مجلس دهم در این زمینه گام بردارد و با دولت همراهی کند، می‌تواند موفق باشد. در غیر این صورت اگر بخواهد وارد بحث‌های حاشیه‌ای و تندروی شود، قطعا مجلس دهم در مجلس یازدهم تکرار نخواهد شد.
تکیه لاریجانی بر کرسی ریاست
باشگاه خبرنگاران جوان: پیش بینی شما در خصوص ریاست مجلس دهم چه کسی است؟
پورابراهیمی: به نظرم لاریجانی به احتمال بسیار زیاد می‌تواند ریاست مجلس دهم را به عهده بگیرد.
باشگاه خبرنگاران جوان: در پایان از شما برای حضور در باشگاه خبرنگاران و شرکت در این جلسه سپاسگزاریم.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰