بعد از حملات حوثی‌ها به کشتیرانی در دریای سرخ، قیمت نفت به کدام سو می‌رود؟

به گزارش اقتصاد پرس از خبرگزاری الجزیره؛ حوثی‌های یمن با هواپیماربایی و البته حملات موشکی و پهپادی به کشتی‌های مرتبط با اسرائیل، شماری از غول‌های دنیای کشتیرانی و لجستیک دریایی- از جمله شرکت دانمارکی مولرمارسک و شرکت حمل‌ونقل کانتینری آلمانی هاپاگ‌لوید- را مجبور به اتخاذ تصمیم توقف نقل و انتقال محموله‌های خود از طریق دریای سرخ کرده‌اند.

تصمیمات این شرکت‌های دریایی نشان از این موضوع می‌کند که شرکت‌های بزرگ به طور فزاینده‌ای وضعیت امنیتی دریای سرخ را جدی گرفته‌اند. اما عواقب این تصمیم ممکن است بازارهای نفت جهان را نیز تحت تاثیر قرار داده و هزینه انرژی را برای مصرف‌کنندگان به میزان محسوسی افزایش دهد؛ اگر چه به گفته کارشناسان، میزان اختلال در این عرصه به نحوه واکنش بازیگران اصلی جهانی در قبال بحرانی که در دریای سرخ در حال ظهور است، بستگی خواهد داشت.

مارسک در بیانیه‌ای اعلام کرده که این تصمیم در اثر نگرانی‌های این شرکت در مورد «وضعیت امنیتی جنوب دریای سرخ و خلیج عدن» در چند هفته گذشته اتخاذ شده است. در بخشی از این بیانیه آمده که «حملات اخیر موشکی و پهپادی به کشتی‌های تجاری نشان‌دهنده تهدیدهای مهمی است که برای ایمنی و امنیت دریانوردان وجود دارد».

مارسک و هاپاگ‌لوید در حدود یک چهارم از ناوگان کشتیرانی دنیا را اداره می‌کنند.

ناامنی فزاینده دریای سرخ یکی از نتایج جنگ اسرائیل در غزه است- که از روز هفتم اکتبر آغاز شده است. از حدود ده هفته پیش که اسرائیل شروع به بمباران فلسطینی‌ها کرده، حوثی‌ها حداقل به هشت کشتی در تنگه باب‌المندب حمله کرده‌اند- که اریتره و جیبوتی را در یک طرف از شبه‌جزیره عربستان جدا می‌کند.

باب‌المندب که در باریک‌ترین نقطه خود تنها ۲۹ کیلومتر (۱۸ مایل) عرض دارد، یکی از مسیرهای حیاتی تجارت بین‌المللی است و ده درصد از نفت خام دریایی جهان از این تنگه عبور می‌کند- که به این معنی است که هرگونه اختلال در این تنگه می‌تواند به یک مشکل جهانی تبدیل شود.

حوثی‌ها تاکنون تنها کشتی‌هایی را هدف قرار داده‌اند که یا بخشی از آن‌ها متعلق به اسرائیلی‌ها بوده و یا این که حامل محموله‌ای به مقصد اسرائیل بوده‌اند.

این شورشیان که از سال ۲۰۱۴ کنترل بخش‌های وسیعی از یمن را در دست دارند، قول داده‌اند تا زمان اجرای آتش‌بس کامل در غزه، به عنوان بخشی از راهبردی که هزینه‌های آمریکا و دیگر کشورهای حامی اسرائیل را افزایش می‌دهد، چنین حملاتی را ادامه خواهند داد.

این خصومت‌ها هم‌چنین نشان می‌دهد که حوثی‌ها نیرویی قدرتمند در یمن و بخشی جسور و مصمم از «محور مقاومت» هستند- که شامل حماس در غزه، حزب‌الله لبنان، دولت سوریه و بازیگران غیردولتی سوری و عراقی می‌شود که مورد حمایت تهران قرار دارند.

توجه بیشتر بازار نفت

نمی‌توان به سادگی و به این زودی از توقف حملات حوثی‌ها گفت اما این برای بازار نفت چه معنایی می‌تواند داشته باشد؟

کولبی کانلی تحلیلگر ارشد یک شرکت اطلاعات انرژی به نام «انرژی‌اینتلیجنس» به الجزیره می‌گوید که این حملات تأثیر نسبتاً محدود، اما نامحسوس بر بازار نفت داشته‌اند.

او می‌گوید: «ادامه این حملات باعث شد بازارها بیشتر و بیشتر این ماجرا را مورد توجه قرار دادند- و بنابراین قیمت‌های نفت خام تا حدی بالاتر رفتند. به خصوص که به نظر نمی‌رسد که این حملات به زودی متوقف خواهند شد، در واقع مشخص است که تا زمانی که تلاش قوی‌تری برای متوقف کردن آن‌ها صورت نگیرد، توقفی در کار نخواهد بود».

با افزایش تنش‌ها، صحبت درباره این که بحران دریای سرخ به کجا خواهد رسید، دشوار است. پل سالیوان کارشناس ارشد مرکز انرژی جهانی شورای آتلانتیک در این زمینه در مصاحبه با الجزیره می‌گوید: «اگر باب‌المندب در زمیسنه ترافیک نفت درگیر تنش‌های منطقه شود، احتمال زیادی وجود دارد که قیمت نفت افزایش یابد- و این به دلیل بحران و حق بیمه جنگی و خود محصولات خواهد بود».

سولیوان در این زمینه اضافه می‌کند که «با توجه به شرایط کنونی، هنوز مشخص نیست که آیا این امر اتفاق خواهد افتاد یا خیر. اما در تنش‌های فزاینده منطقه تقریباً هر احتمال و امکانی وجود دارد. اگر اوضاع به قدری بد شود که محموله‌ها به ناچار به آفریقا هدایت شوند، این امر می‌تواند باعث پیکربندی دوباره بسیاری از قراردادهای نقل و انتقال محموله‌هایی مانند نفت و گاز طبیعی مایع شود. و طبیعی است که در این صورت قیمت‌ها روند پرفشار صعودی را دنبال خواهند کرد. در این میان کاهش قیمت کلی نفت ممکن است آن را کاهش دهد، اما نه در طولانی‌مدت».

هیچ الگوی قابل تشخیصی برای حملات وجود ندارد

یکی از فاکتورهایی که این وضعیت را چالش‌برانگیزتر می‌کند این است که حملات موشکی و پهپادی حوثی‌ها لزوماً از یک الگوی قابل تشخیص پیروی نمی‌کنند.

کانلی می‌گوید: «حوثی‌ها به گونه‌ای عمل می‌کنند که تشخیص این‌که در آینده چه کاری انجام خواهند داد، دشوارتر می‌شود».

این کارشناس اقتصاد انرژی می‌گوید که «اگر حوثی‌ها بخواهند تنگه باب‌المندب را ببندند، این کار به دلیل خطرات بیمه کشتی‌رانی، هزینه‌های مسیرهای جایگزین و احتمال اختلال در عرضه- و البته فاکتورهای ریز و درشت دیگر- تأثیرات بزرگی به جای خواهد گذاشت. با این حال فکر نمی‌کنم که توانایی انجام چنین کاری را داشته باشند. به خصوص که اقدامی از این دست مطمئناً واکنش‌های بسیار شدید و سریعی را به دنبال خواهد داشت».

در واقع، اقدامات حوثی‌ها در دریای سرخ پتانسیل زیادی دارد که منجر به وارد کردن فشارهای بیشتر از سوی بازیگرانی مانند چین، هند، کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، ایران و قدرت‌های غربی شود.

سولیوان می‌گوید که به عقیده او برخی از این بازیگران جهانی می‌توانند حضور خود را در این بخش از جهان افزایش دهند تا اطمینان حاصل شود که حمل و نقل دریایی توسط هیچ بازیگری در یمن قطع نخواهد شد.

به گفته سولیوان؛ «اگر ببینم که چین و حتی هند نیروها و شناورهایی برای محافظت از نفت خود به منطقه ارسال می‌کنند؛ تعجب نخواهم کرد. در این میان ناتو هم می‌تواند یک سری گروه‌های ضربت با تمرکز بر آزادی و امنیت ناوبری را در منطقه به کار گمارد. در واقع با افزایش تنش‌ها، درگیری ایالات متحده در این بحران بیشتر و بیشتر خواهد شد».

با این وجود، در حالی که جنگ اسرائیل در غزه ادامه دارد و تعداد کشته‌شدگان فلسطینی مدام در حال افزایش است، حوثی‌ها احتمالاً به تمایل خود برای تأثیرگذاری هرچه بیشتر بر درگیری‌ها پایبند خواهند بود. در واقع با ادامه قتل‌عام در غزه احتمالاً دریای سرخ هم‌چنان با تهدیدات فزاینده‌ای مواجه خواهد بود